Bepaalde activiteiten geven je een fijn gevoel. Denk aan sporten, eten, seks of het nemen van bepaalde drugs. Deze dingen verhogen de aanmaak van beloningsstofjes in je brein. Hierdoor voel je je voldaan, blij of zelfs euforisch. Een van de bekendste gelukstofjes in je hersenen is dopamine. Hieronder vertel ik je alles wat je moet weten over de aanmaak, functie en een eventueel tekort aan deze belangrijke neurotransmitter.

Wat is dopamine?

Dopamine is zowel een neurotransmitter als hormoon. Het stofje treedt in het brein op als een soort neuronale boodschapper, die ervoor zorgt dat zenuwen onderling goed met elkaar kunnen communiceren. Het hormoon interacteert in het brein ook met andere hormonen, zoals cortisol, noradrenaline en serotonine.

Dopamine werkt niet alleen via het zenuwstelsel, maar ook via de bloedbaan. Met enige vertraging bereikt de neurotransmitter zo verder weg gelegen organen. Door deze gevarieerde werking beïnvloedt dopamine tal van lichamelijke en geestelijke processen. Denk hierbij onder meer aan je motivatie, concentratie, geheugen, motoriek, mobiliteit en algehele geluk en levenslust.

Dopamine aanmaken: hoe werkt dat?

Dopamine wordt in je lichaam aangemaakt uit het aminozuur tyrosine. Dit kan weer worden aangemaakt uit het aminozuur fenylalanine. Het eten van voeding die deze aminozuren in ruime hoeveelheden bevat (een goed voorbeeld hiervan is Brain Food), helpt je om de aanmaak van dopamine te verhogen.

Eenmaal aangemaakt, wordt dopamine alleen op specifieke momenten afgegeven. Dit zijn met name situaties waarin je gedrag vertoont dat je brein wil belonen. Zaken als seks, eten en bewegen bevorderen evolutionair gezien je overlevingskansen. Door de afgifte van dopamine en het prettige gevoel dat dit je geeft, stimuleren je hersenen je om dit soort activiteiten waar mogelijk te herhalen.

Wat is de praktische functie van dopamine?

Op de achtergrond is je brein continu voor je aan het werk. Zodra je iets doet wat je hersenen kunnen belonen, komt er dopamine vrij en voel je je heel fijn. Denk bijvoorbeeld aan het voldane gevoel na een intensieve sportsessie of dat euforische moment dat je slaagde voor je eindexamen. Het vooruitzicht op dit prettige gevoel geeft je motivatie om dit soort doelen na te streven.

Dopamine wordt door wetenschappers dan ook sterk geassocieerd met motivatie. Een gezonde aanmaak en afgifte van deze neurotransmitter maakt het makkelijker om doelen na te streven. Kanttekening is wel dat je brein vooral een voorkeur heeft voor dingen die een directe beloning geven. Hierdoor kan het lastiger zijn om jezelf te motiveren voor langetermijndoelen.

Heb ik een tekort aan dopamine?

Een verminderde aanmaak van dopamine kan niet alleen een negatieve invloed hebben op je motivatie. Ook andere symptomen worden geassocieerd met een tekort aan deze belangrijke neurotransmitter. Voorbeelden zijn onder meer chronische vermoeidheid, trillende handen en een constante trek in suikerrijk junkfood zoals chips en chocola.

Ook worden darmklachten, onrust en een licht gevoel in je hoofd in verband gebracht met een dopaminespiegel uit balans. Niet toevallig zijn dit ook symptomen die kunnen voortvloeien uit stress. Als gelukshormoon interacteert dopamine met stresshormonen zoals cortisol en noradrenaline. Al deze hormonen hebben een grote invloed op je spijsvertering en andere lichamelijke processen.

Andere symptomen van een dopamine tekort

Belangrijk om te beseffen, is dat de bovengenoemde klachten ook vele andere oorzaken kunnen hebben. Wil je weten of je een dopamine tekort hebt, is het dan ook aan te raden om eerst naar je huisarts te gaan.

Dopamine wordt ook geassocieerd met bepaalde aandoeningen zoals ADHD, depressie, burn-out en de ziekte van Parkinson. Hiervoor bestaat medicatie waarmee je de dopaminespiegel in je brein kunt verhogen. Deze moet altijd worden voorgeschreven door een arts of ander medisch specialist.

Tips om je dopaminespiegel te verhogen

Of je nu vermoedt dat je een dopamine tekort hebt of niet; het kan natuurlijk nooit kwaad om te streven naar een goede balans tussen de neurotransmitters in je brein. Dit is de hele insteek van Brain Balance.

Het is dan ook geen toeval dat de belangrijkste pijlers van Brain Balance een hele positieve bijdrage kunnen leveren aan het ondersteunen van je dopaminespiegel. Hiermee heb ik het over basisprincipes als gezond eten, voldoende ontspannen, goed slapen en regelmatig bewegen:

• Brain Food zoals kip, zeevruchten, peulvruchten, amandelen, avocado’s en bananen zit boordevol aminozuren, waaruit je hersenen dopamine kunnen aanmaken
• Bewegen verhoogt de calciumwaarde in je bloed, wat ook je aanmaak van dopamine kan verhogen
• Als je slaapt verbruik je nauwelijks dopamine, waardoor je brein zich als het ware weer kan opladen voor de volgende dag