Ontspannen

Ontspanning is de basis voor een gezond en gelukkig brein

Even ontspannen. Je zegt het tegen jezelf als je die zak chips opentrekt, Netflix opzet, lekker door social media scrolt of in de auto stapt naar die afspraak met vriendinnen. Maar is ontspannen eigenlijk echt wat je dan doet? De praktijk wijst uit van niet. Want je overvolle hoofd, gestreste gevoel en constante gespannenheid worden er niet structureel minder door. Je maakt het juist erger.

Logisch, eigenlijk. Want alle bovengenoemde activiteiten vragen, vaak zonder dat je het zelf doorhebt, om een inspanning van je hersenen door de nieuwe prikkels die ze geven. En inspanning is het tegenovergestelde van ontspanning. Dit is waarom echt ontspannen begint in het brein.

Waarom is ontspanning zo belangrijk?

Ontspanning is eigenlijk de tegenhanger van stress. In de moderne wereld waarin we leven, verandert alles om ons heen continu en in hoog tempo. Ons brein, dat evolutionair nog is afgesteld op een omgeving met minder stress en prikkels, kan de ontwikkelingen niet bijbenen en raakt snel overbelast. Als jouw brein veel stress heeft en niet de ruimte krijgt om hiervan te herstellen door middel van ontspanning, gaat het in overlevingsmodus. Alle energie sijpelt weg naar de stress en het in stand houden van de vecht-vluchtreactie van het lichaam. Hierdoor komen andere processen op een laag pitje te staan. Van de spijsvertering tot ons concentratievermogen en creatieve inzicht: bij stress gaat het allemaal moeizamer. Je kunt dus nooit positief veranderen als je niet eerst de stress aanpakt door meer te ontspannen. En dan bedoel ik écht ontspannen dus, en niet simpelweg afleiding zoeken.

Het belangrijkste effect van ontspannen is neuroplasticiteit. Dit is het unieke vermogen van je hersenen om continu te blijven leren en zich te ontwikkelen. In tijden van chronische stress (en hersenkrimp) verloopt ook dit proces minder effectief. Ontspanning is daarom nodig om de neuroplasticiteit van het brein ten volle te benutten en je hersenen weer nieuwe dingen aan te leren. Alleen dan kun jij je persoonlijke ontwikkeling in de richting sturen die je wilt.

Vind jij ontspannen lastig? Kom je maar niet tot rust, zelfs als je dat wel probeert? Pak jij bij ieder loos moment meteen je telefoon? Dat is een teken dat je JUIST ontspanning nodig hebt. Jouw brein is verslaafd aan prikkels en externe afleidingen, wat een signaal is dat je eigenlijk al veel te ver bent gegaan. Het is voor jou des te belangrijker om te leren ontspannen.