Angst voelen we allemaal wel eens. Denk aan angst voor dat spannende rijexamen, de presentatie op werk of die eerste parachutesprong. Toch kampen sommige mensen vaker met angstgevoelens dan anderen. Het gaat dan vaak om angsten voor situaties die geen direct gevaar opleveren, maar in de praktijk wel zo worden ervaren. In dat geval spreken we van een zogenaamde angststoornis.

Uit onderzoek blijkt dat we met zijn allen steeds angstiger worden. Bijna 1 op de 5 Nederlanders krijgt ooit in zijn of haar leven last van een angststoornis. Naar schatting hebben op dit moment zelfs meer dan een miljoen mensen in ons land last van een angststoornis. En in deze cijfers is de invloed van de huidige coronacrisis nog niet eens meegenomen…

Wat is angst?

Om te duiden wat deze snelle toename aan angststoornissen veroorzaakt en waarom de kans maar liefst 20% is dat jij er in je leven ooit mee te maken krijgt, moeten we eerst begrijpen wat angst precies is.

Angst is een aangeboren en onaangename emotie die je helpt om alert te reageren op gevaar. Het activeert de vecht-of-vluchtreactie in je lichaam, waardoor je spieren zich aanspannen, hartslag verhoogt en je direct kunt vechten of vluchten. Dit angstmechanisme vergroot je overlevingskansen in levensbedreigende situaties en is het gevolg van een miljoenen jaren lang evolutieproces.

Angst wordt aangestuurd en gereguleerd in de amygdala, het kleine en amandelvormige hersengebied dat ook een belangrijke rol speelt bij stress, depressie en burn-out. De amygdala verwerkt informatie maar liefst 6 seconden eerder dan je rationele brein (de prefrontale cortex), waardoor je je enorm angstig kunt voelen over iets waarvan je rationeel weet dat het ongevaarlijk is.

Hoe kan ik angst overwinnen?

De redenen waarom je angst kunt voelen verschillen per persoon. Het is daarom nuttiger om te kijken naar de dieperliggende oorzaken. Wat hebben de vele mensen die tegenwoordig angstgevoelens ervaren met elkaar gemeen? Op basis van de antwoorden op deze vraag geven we hieronder 7 tips om je eigen angstgevoelens effectief te overwinnen:

• Leer over je eigen brein
• Visualiseer een positieve toekomst
• Eet de juiste voeding
• Luister de juiste muziek
• Ga vaker naar buiten
• Leer beter ademhalen
• Mediteer dagelijks

1). Leer over je eigen brein

Wanneer je angst ervaart, is je eerste reflex om deze angst te rationaliseren. Voorbeelden hiervan zijn kritische zelfpraat en het verzinnen van allerlei doemscenario’s. Dit komt simpelweg omdat de angst in de amygdala 6 seconden eerder komt dan de rationele respons vanuit de prefrontale cortex.

Wanneer je eenmaal meer kennis opdoet van dit soort processen in je eigen brein, geef je jezelf de tools die nodig zijn om deze aangeboren programmering te overwinnen. Je kunt de initiële angstgevoelens dan eerst weg laten ebben (tel tot 6!) voordat je er rationele conclusies aan verbindt.

2). Visualiseer een positieve toekomst

Veel angstgevoelens komen voort uit piekeren. Piekeren is een vorm van visualisatie, waarbij je de creativiteit van je eigen brein gebruikt om jezelf negatieve scenario’s in te beelden. Maar wist je dat je dezelfde hersencapaciteit ook kunt gebruiken voor precies het tegenovergestelde? Doe dagelijks een visualisatieoefening waarbij je aan positieve toekomstscenario’s denkt en zie je angst als sneeuw voor de zon verdwijnen.

3). Eet de juiste voeding

De voeding die je eet, heeft een grote invloed op de mate waarin je angst en stress ervaart. Dat komt omdat voedingsstoffen kunnen zorgen voor een lagere of juist hogere aanmaak van bepaalde neurotransmitters en hormonen. Met Brain Food zorg je voor de juiste breinbalans en een optimale stemming. Lees in dit artikel mijn persoonlijke top 4 van voedingsmiddelen tegen stress en angst.

4). Luister de juiste muziek

Een angstige toestand wordt geassocieerd met een verhoogde aanmaak van bètagolven in het brein. Gelukkig kun je de frequentie van je eigen hersengolven beïnvloeden met onder meer de muziek waarnaar je luistert. Met binaural beats is er zelfs een muziekvorm die hier speciaal voor is ontwikkeld. Check mijn Brain Balance Music-playlist voor de beste muziek om angst weg te nemen en je hersenen te ontspannen.

5). Ga vaker naar buiten

Beweging en in het bijzonder wandelen hebben een kalmerend effect op het brein. Uit onderzoek blijkt dat dit effect nog groter is als je het doet in een groene omgeving. Ga daarom naar buiten voor een verfrissende wandeling in de natuur op de momenten dat je jezelf angstig voelt. Of nog beter: maak er een dagelijkse gewoonte van om de kans te verkleinen dat de angstgevoelens überhaupt opkomen. Door meer blootstelling aan zonlicht verminder je tegelijkertijd de kans op een tekort aan vitamine D en het ‘gelukstofje’ serotonine.

6). Leer bewuster ademhalen

Veel mensen halen snel en oppervlakkig adem, wat het sympatische zenuwstelsel – verantwoordelijk voor de vecht-of-vluchtreactie – activeert. Een diepe buikademhaling daarentegen activeert je parasympatische zenuwstelsel, wat je brein in een modus brengt van rust en herstel. Yoga is een uitstekende manier om bewuster te leren ademen en zo angsten te verminderen. Lees hier meer.

7). Mediteer dagelijks

Net als yoga is meditatie een eeuwenoude en effectieve remedie tegen angstgevoelens. Met name mindfulness meditatie helpt bewezen om angstgedachten objectief van een afstand te beschouwen, waardoor ze hun kracht verliezen en minder controle uitoefenen over je leven. De juiste manier van mediteren activeert het parasympatisch zenuwstelsel en stimuleert de aanmaak van rustgevende thèta-hersengolven in het brein.