Tegenwoordig spenderen we een steeds groter gedeelte van onze tijd binnen en online. Toch benadrukken grote denkers en filosofen al sinds mensenheugenis de voordelen van een verblijf in de natuur. Tal van recente onderzoeken bevestigen deze oeroude wijsheid. Het menselijk brein blijkt namelijk op een bijzondere manier op een groene omgeving te reageren.

Waarom voelen we ons zo goed in de natuur?

Net als elk ander organisme op aarde is de mensheid het resultaat van miljoenen jaren lange evolutie. Gedurende deze enorme tijdlijn zijn we geëvolueerd in en met onze natuurlijke omgeving. We brachten verreweg het grootste deel van de dag buiten door en leefden van de natuurlijke voedselbronnen die de leefomgeving ons te bieden had. We waren simpelweg één met de natuur.

In deze natuurlijke setting heeft ook de evolutie van het brein plaatsgevonden. Dit betekent dat de natuur ons niet alleen heeft gemaakt tot wie we nu zijn, maar onze hersenen ook heeft aangepast om optimaal in deze natuurlijke leefomgeving te functioneren.

Het is dan ook niet zo gek dat we ons goed voelen in de natuur; we zijn ervoor gemaakt! Ook jij hebt in de vorm van je brein een eeuwenoud oersysteem in je zitten, dat tot in perfectie is ontwikkeld om optimaal in een groene setting te gedijen.

Ons brein in een onnatuurlijke leefomgeving

Onze natuurlijke leefomgeving is in de loop der millennia over het algemeen relatief geleidelijk veranderd. Tot de afgelopen eeuw. Nooit eerder is onze wereld zo snel veranderd als in de afgelopen honderd jaar. En dat terwijl we nog steeds vrijwel hetzelfde reptielenbrein, cerebellum en cerebrum hebben als onze voorouders tien- tot honderdduizenden jaren geleden.

Dat ons brein zich nog lang niet heeft aangepast aan deze nieuwe omgeving, blijkt wel uit de vele gezondheidsproblemen die de westerse wereld in toenemende mate teisteren. Van depressies tot burn-outs en van overgewicht tot angsten. Een onnatuurlijke levensstijl en de weinige tijd die we nog buiten bewegen, dragen hier in belangrijke mate aan bij.

Wat doet de natuur met onze hersenen?

Meer tijd in de natuur doorbrengen is dan ook een weldaad voor het brein. Deze oorspronkelijke leefomgeving heeft een helende werking en kan onze overbelaste hersenen rust en balans bieden. Dat blijkt ook steeds vaker uit wetenschappelijk onderzoek. Volgens de laatste neurowetenschappelijke inzichten heeft een groene omgeving onder meer de volgende 4 positieve effecten op het brein:

1). Natuur geeft je een gelukkig gevoel

Een onderzoek in PNAS laat zien dat 90 minuten wandelen in een rustige groene omgeving een gelukkig gevoel geeft. Hersenscans wijzen uit dat dit waarschijnlijk komt door een verminderde activiteit in de subgenuale prefrontale cortex, het hersengebied dat wordt geassocieerd met de regulatie van depressieve gevoelens. De natuur biedt een natuurlijk medicijn tegen depressies.

2). Natuur is goed voor je gezondheid

Uit onderzoek in Environmental Research blijkt dat blootstelling aan een groene omgeving positieve effecten heeft op de gezondheid. Genoemd worden onder meer een verbeterde hartslag en bloeddruk, een verlaging in cholesterol, een kleinere kans op hart- en vaatziekten en een betere slaap. Al deze zaken hebben weer een positieve weerslag op de gezondheid van onze hersenen.

3). Natuur verlaagt je stressniveau

Uit een onderzoek in Environmental Science & Technology komt naar voren dat de hoeveelheid natuur in de woonomgeving grote invloed heeft op je geestelijke gezondheid. Mensen die verhuizen naar een groenere omgeving, ervaren tot in lengte van jaren een hoger gevoel van welbevinden en aanzienlijk minder stress.

4). Natuur verbetert je concentratie en geheugen

Een onderzoek in Psychological Science toont aan dat de aanblik van natuur je concentratie en geheugen direct verbetert. Alleen al het bekijken van natuurfoto’s is genoeg om dit effect te bewerkstelligen. Dat is goed nieuws voor mensen die in een stedelijke omgeving wonen. Zelfs korte momenten in de natuur zijn al genoeg om het brein positief te beïnvloeden.

Hoe breng ik meer tijd in de natuur door?

In een tijd waarin mensen steeds vaker binnen verblijven, is elk moment in de natuur meegenomen. Onderzoeken laten zien dat in dit opzicht alle beetjes helpen.

Volgens een specifiek onderzoek in Behavioral Sciences is het echter wel zo dat ongerepte omgevingen de meest positieve effecten hebben op de hersenen. Zo is het stressniveau van mensen die in de ongerepte natuur wandelen, flink lager dan dat van mensen die hun tijd doorbrengen in een groen stadspark.

Voor een helend effect en meer rust en balans in je brein, adviseer ik dan ook om het beste van beide werelden na te streven. Pak in het dagelijks leven geregeld je momentjes om naar buiten te gaan en zoek hierbij zoveel mogelijk een groene omgeving op.

Wil je zoveel mogelijk gezondheidsvoordelen voor je brein? Plan dan eens in de zoveel tijd een dagje weg of een langere vakantie in, zodat je echt voor langere tijd ongerepte gebieden kunt opzoeken.

Belangrijk is hoe dan ook dat je voor even teruggaat naar de basis. Zo krijgt je overbelaste brein de rust die het verdient. Of je nu op een rustige natuurcamping staat of actieve wandeltochten maakt in de bergen; je zult al snel merken dat een groene omgeving wonderen doet voor je hersenen!