Voel jij je al tijden moe, opgebrand, warrig, vergeetachtig, prikkelbaar, duizelig of angstig? Dit kunnen signalen zijn dat je – net als meer dan een miljoen Nederlanders jaarlijks – te maken hebt met een burn-out. Maar wanneer gaat het om moeheid of chronische stress en wanneer heb je een burn-out? Hieronder geef ik uitleg over het ontstaan en de klachten bij een burn-out.

Wat is een burn-out precies?

Een burn-out ontstaat door een langdurige periode van chronische stress en overspannenheid. Meestal ga je in deze periode telkens weer over je eigen grenzen heen en negeer je de signalen van je brein en lichaam. Deze opeenstapeling van fysieke, mentale en emotionele overbelasting zorgt er na verloop van tijd voor dat je opgebrand of ‘burned out’ raakt.

De medische wereld maakt niet zonder reden onderscheid tussen ‘gewone’ overspannenheid en een burn-out. Overspannenheid is het gevolg van stress op korte termijn. Als deze situatie niet verandert, kan overspannenheid het voorstadium zijn van een burn-out. Bij een burn-out zijn de klachten chronisch van aard en verandert zelfs de structuur van de hersenen.

Wanneer heb je een burn-out?

Wanneer je een burn-out hebt, kun je dit merken aan specifieke verschijnselen. Wat aanvankelijk begint met relatief onschuldige vermoeidheidsklachten zoals hoofdpijn en gespannenheid, mondt steeds vaker uit in vergeetachtigheid, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook treden steeds meer lichamelijke signalen op zoals jeuk, spierpijn, slaap- en spijsverteringsproblemen.

Deze signalen van je brein en lichaam zijn een waarschuwing dat je chronisch teveel van jezelf hebt gevraagd. Blijf je dit doen, dan kan de burn-out verergeren en dat geldt daarmee ook voor de verschijnselen die optreden. Zo kun je last krijgen van serieuze klachten zoals kortademigheid, hartkloppingen, koorts, lusteloosheid en een verhoogde gevoeligheid voor angsten en verslavingen.

Hoe ontstaat een burn-out?

Hoe een burn-out ontstaat, kan per persoon verschillen. Wel is duidelijk dat een overprikkeld brein vrijwel altijd een voorname rol speelt. Dit is de reden dat ik aan dit onderwerp een heel boek heb gewijd. Overprikkeling van de hersenen is een van de grootste gezondheidsbedreigingen in de moderne wereld en ligt naast burn-outs aan de basis van vele andere aandoeningen.

Een van de belangrijkste oorzaken van een overprikkeld brein is zonder twijfel stress. In de huidige maatschappij worden we dagelijks blootgesteld aan een lawine van stressvolle prikkels. Denk hierbij aan de continue stroom van mailtjes en deadlines op je werk, maar ook aan de flikkerende beeldschermen waarmee je probeert te ‘ontspannen’ als je eenmaal weer thuis bent.

Door deze constante belasting krijgen de hersenen zelden nog de kans om écht te ontspannen en blijft je sympatische zenuwstelsel (je interne gaspedaal) overactief. Pas als je in je leven weer plek inruimt voor ontspannende activiteiten zoals meditatie, yoga, wandelen en simpelweg niets doen, wordt je parasympatisch zenuwstelsel (je rempedaal) weer actief en hervind je je innerlijke balans.

Hoe lang ben je thuis met een burn-out?

Hoe lang je thuis bent met een burn-out, hangt af van jouw specifieke situatie en klachten. Hoe langer de periode van chronische stress is geweest, hoe langer het vaak ook duurt voordat je weer kunt werken. Over het algemeen kost het minimaal 11 weken om van een burn-out te herstellen, maar gemiddeld hebben veel mensen hier al snel 9 maanden of soms zelfs jaren voor nodig.

Meer weten over

Vertoon jij bepaalde kenmerken van overspannenheid en wil je voorkomen dat dit uitmondt in een serieuze burn-out? Volg dan mijn online Burn-out Training en gebruik bewezen effectieve tools, opdrachten en video’s om je brein beter in balans te brengen in uitdagende tijden. Voor nog meer verdieping raad ik je de Brain Balance Boost Burn-out in Rotterdam op 18 en 19 november aan.