Wie zich verdiept in gezondheid en levensstijl, komt de term vroeg of laat tegen: vrije radicalen. Vaak wordt hierbij een beeld geschetst alsof we vrije radicalen per definitie moeten vermijden of bestrijden. Maar is het eigenlijk wel zo simpel en wat moet je nog meer weten? In dit artikel leg ik uit wat vrije radicalen precies zijn en wat ze in je lichaam doen.
Wat zijn vrije radicalen?
Vrije radicalen zijn moleculen die in het lichaam ontstaan door de afbraak van voedingsstoffen voor energieaanmaak. Hierdoor verzwakt de buitenlaag van deze moleculen en raken ze een negatief geladen elektron kwijt. Ze krijgen dan teveel positieve lading en gaan zich instabiel gedragen.
Maar hier blijft het niet bij. De losgeraakte en negatief geladen elektronen proberen zich opnieuw te stabiliseren door elektronen uit andere moleculen te ‘stelen’. Hierdoor raken ook deze moleculen uit balans en ontstaat er een vicieuze cirkel waarin steeds meer vrije radicalen ontstaan.
Vrije radicalen vormen zich in je lichaam niet alleen als bijproduct van energieaanmaak. Ook externe invloeden zoals cosmetica, roken, luchtvervuiling, teveel UV-straling, ongezonde voeding en medicijn- en alcoholgebruik kunnen zorgen voor destabilisatie van cellen in je lichaam.
Waarom vrije radicalen niet altijd de boosdoener zijn
Vrije radicalen zijn onderdeel van onze interne processen. Ons lichaam is er dan ook op gebouwd om ze tot op zekere hoogte probleemloos te verwerken. Een bestaan zonder vrije radicalen is simpelweg niet denkbaar. Het is trouwens ook niet wenselijk, want zelfs zuurstof is een vrije radicaal (en ook een krachtige antioxidant – daarover straks meer).
Bovendien kunnen vrije radicalen zelfs helpen om virussen en bacteriën te bestrijden. Hetzelfde mechanisme dat ervoor zorgt dat losgeraakte elektronen andere elektronen ‘stelen’ bij gezonde cellen, doet namelijk ook zijn werk bij ongezonde of beschadigde cellen. Dit lichaamseigen herstelproces uit zich vaak in een ontstekingsreactie met bijbehorende roodheid en zwelling.
Waarom hebben vrije radicalen dan een slechte reputatie?
Zoals bij alles in het leven draait het ook bij vrije radicalen om balans. Je lichaam kan een normale hoeveelheid vrije radicalen prima neutraliseren, maar bij een te grote hoeveelheid ontstaan er ongewenste verstoringen van cel- of weefselprocessen. Dit proces wordt ook wel oxidatie genoemd en als dit in het lichaam tot beschadigingen leidt, spreken we van oxidatieve stress.
Denk bijvoorbeeld aan het hierboven genoemde voorbeeld van een herstelproces met een ontsteking die op zijn einde loopt. Er blijft dan een overschot aan vrije radicalen achter, die ook de gezonde cellen in het lichaam kunnen aantasten. Dit zet door de destabilisering van moleculen een kettingreactie in gang, die uiteindelijk kan leiden tot chronische laaggradige inflammatie.
Wat zijn negatieve effecten van vrije radicalen?
Naast chronische inflammatie kan een overschot aan vrije radicalen leiden tot een breed spectrum aan andere gezondheidsklachten. Dat komt omdat de gedestabiliseerde moleculen in je lichaam bestaan uit belangrijke stoffen zoals proteïnen en lipiden. Ook DNA is een proteïne, waardoor vrije radicalen zelfs een cruciaal proces zoals de celdeling in je lichaam kunnen verstoren.
Uiteenlopende onderzoeken brengen blootstelling aan een te grote hoeveelheid vrije radicalen daarnaast in verband met onder meer hart- en vaatziekten, kanker en serieuze schade aan het zenuwstelsel. Dit laatste heb ik jaren geleden helaas zelf aan den lijve moeten ondervinden.
Ik belandde destijds met ernstige verlammingsverschijnselen op de spoedeisende hulp, omdat een belangrijke zenuw in mijn centrale zenuwstelsel beschadigd bleek. De oorzaak hiervoor was een lange periode van stress, die onder meer zorgde voor een verhoogde aanmaak van vrije radicalen.
Hoe kan je vrije radicalen bestrijden?
Dit alles vormde voor mij aanleiding om mijn levensstijl compleet om te gooien en mijn reis naar meer Brain Balance te beginnen. Inmiddels ben ik er gelukkig weer helemaal bovenop en dat laat zien hoe krachtig ons natuurlijke herstelvermogen is.
Cruciaal hierbij is wel dat we ons brein en lichaam geven wat nodig is om het overschot aan vrije radicalen te verwerken en beschadigde cellen en weefsels te herstellen. Wat je hiervoor nodig hebt, is heel simpel: antioxidanten! Dit zijn stoffen die oxidatie door vrije radicalen tegengaan en die je voornamelijk haalt uit voeding en supplementen:
Antioxidanten in voeding
Antioxidanten komen van nature voor in bepaalde voedingsmiddelen. Vaak zijn dit felle en diepgekleurde groenten en fruit zoals broccoli, frambozen en blauwe bessen. In dit artikel lees je alles over antioxidanten, zoals wat ze precies in het lichaam doen en in welke Brain Foods ze zitten.
Wat mij persoonlijk heel erg heeft geholpen in mijn herstelproces en bij het bestrijden van vrije radicalen, zijn smoothies. Met het juiste smoothierecept verwen je jezelf namelijk met een enorme antioxidantenbom! In mijn Brain Food Smoothies-boek vind je maar liefst 80 heerlijke recepten.
Antioxidanten in supplementen
Ook supplementen bieden een makkelijke en effectieve manier om antioxidanten tot je te nemen. Denk hierbij alleen al aan een supplement als Brain Support, dat in de vorm van anthocyanen krachtige antioxidanten bevat. Ook vitamine C is een bekende antioxidant, die helpt lichaamscellen te beschermen tegen invloeden van buitenaf en helpt tegen vrije radicalen.
Doe nu een vrije radicalen-test
Ben je benieuwd in hoeverre jouw brein en lichaam belast worden door een overschot aan vrije radicalen? Vraag dan een extra uitgebreid orthomoleculair advies aan inclusief een EMB-bloedtest. Hierbij meten wij niet alleen het niveau van vrije radicalen in je bloed, maar ook tal van andere belangrijke gezondheidsaspecten zoals je hormoonbalans, virale belasting, darm- en leververstoring en vitaminen- en mineralentekorten.
Bij de test ontvang je standaard 2 persoonlijke coachingsgesprekken met een van onze therapeuten op onze Brain Balance-locatie in Rotterdam. Interesse? Wees er dan snel bij en boek hier jouw test, want het aantal plekken is beperkt!
