De meeste vrouwen komen rond hun 50e levensjaar in de overgang. De menopauze markeert het moment van de laatste menstruatie, waarbij er in de hersenen en het lichaam grote hormonale veranderingen plaatsvinden. In dit artikel ga ik in op de veranderingen in het brein en de meerwaarde die supplementen in deze levensfase kunnen hebben.
Wat gebeurt er in het brein en lichaam in de overgang?
Tijdens de overgang neemt de productie van oestrogeen en progesteron sterk af. Deze vrouwelijke hormonen komen niet alleen in je lichaam, maar ook in de hersenen voor. Hierdoor kun je als vrouw in de overgang zowel lichamelijke, emotionele als mentale klachten ervaren. Na de overgang kan de progesteronaanmaak vrijwel geheel en de oestrogeenaanmaak met maar liefst 60% zijn gedaald.
Belangrijk om te beseffen is dat alles in het brein en lichaam met elkaar is verbonden. Oestrogeen en progesteron vervullen dus geen op zichzelf staande functies, maar reguleren ook andere processen in de hersenen. Zo beïnvloedt oestrogeen de aanmaak van endorfinen, maar ook de productie van geluksstofjes zoals oxytocine en serotonine, dat voor 90% in de darmen wordt aangemaakt.
In deze context is het niet zo gek dat de overgang kan leiden tot onder meer de volgende lichamelijke, emotionele en mentale klachten:
Lichamelijke symptomen overgang
De grote afname in oestrogeenwaarden zorgt in de overgang vaak voor kenmerkende klachten zoals opvliegers, nachtelijk zweten, slecht slapen, spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, droge huid en blaasontsteking. Daarnaast ervaren veel vrouwen een andere verdeling van vetweefsel in hun lichaam. Hoewel dit per vrouw kan verschillen, verplaatst de vetopslag zich doorgaans van het heupgebied naar de buikregio.
Emotionele symptomen overgang
Ook op emotioneel niveau verandert er het nodige in de overgang. Zo kan er sprake zijn van stemmingswisselingen, neerslachtigheid, angsten en gepieker. Door de daling van het gelukshormoon oxytocine kan daarnaast de behoefte aan sociaal contact verminderen. In combinatie met kinderen die uit huis zijn kan dit leiden tot eenzaamheid of een gebrek aan zingeving.
Mentale symptomen overgang
Vaak worden cognitieve veranderingen rondom de overgang geassocieerd met ouder worden, maar ik de praktijk zijn het ook hormonale veranderingen die hieraan ten grondslag liggen. Zo kan een afname van oestrogeen vergeetachtigheid bevorderen en het concentratievermogen en leervermogen verminderen. Veelal is hierbij sprake van een wisselwerking met lichamelijke klachten.
Welke voedingsstoffen kunnen nuttig zijn in de overgang?
De wetenschap laat zien dat bepaalde voedingsstoffen ondersteuning kunnen bieden bij de hormonale veranderingen in de overgang. Over de volgende stoffen is tot nu toe het meest bekend:
Isoflavonen
Isoflavonen zijn plantaardige stoffen met een enigszins vergelijkbare werking als het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Isoflavonen staan ook wel bekend als fyto-oestrogenen en komen onder meer voor in rode klaver en hop.
Angelica sinensis
Angelica sinensis is een kruid dat ook wel bekendstaat als dong quai, engelwortel of vrouwelijke ginseng. Dit natuurlijke kruid wordt traditioneel al eeuwenlang ingezet bij uiteenlopende menstruatie- en overgangsklachten.
Cranberry
Cranberry staat niet alleen bekend als vitaminebom, maar bevat ook proanthocyanides die de kans op een blaasontsteking tijdens de overgang verkleinen. Hier vind je mijn recept voor een heerlijke cranberry compote!
Magnesium
Magnesium is een essentieel mineraal dat verlichting kan bieden bij zowel lichamelijke, emotionele als mentale overgangsklachten. Magnesium is namelijk goed voor het geheugen en concentratievermogen, ondersteunt het energieniveau en draagt bij aan de geestelijke veerkracht.
Vitamine D
Vitamine D is een vetoplosbare vitamine met vele functies in de hersenen en het lichaam. De Gezondheidsraad adviseert vrouwen van 50 jaar en ouder om dagelijks een vitamine D-supplement te gebruiken.
