Doelen stellen maakt gelukkig, mits ze realistisch zijn. Dat heeft te maken met het zogenaamde endowment effect (lees daar meer over in deze blog).
Kort gezegd komt het erop neer dat je motivatie om een doel te behalen direct gekoppeld is aan de haalbaarheid ervan. Hoe onrealistischer een doel is, hoe eerder je de moed verliest om het na te streven.
Moet je de grootste doelen in je leven dan maar laten varen? Zeker niet. Wel is het verstandig om ze op te splitsen in kleinere, haalbare subdoelen.
SMART-doelen formuleren
Een goede manier om dat te doen is met behulp van het SMART-principe. De letters vormen een afkorting voor de kenmerken waaraan een haalbaar doel voldoet. Dat is namelijk:
- Specifiek (of simpel)
- Meetbaar
- Aanvaardbaar
- Realistisch (of resultaatgericht)
- Tijdgebonden (of tastbaar)
Zoals je ziet zijn er van het SMART-model verschillende interpretaties.
Hieronder bespreek ik elke interpretatie van de diverse letters uit het model. Zo kun je zelf kiezen hoe jij het SMART-principe in de praktijk invult om haalbare doelen te formuleren.
Een Specifiek of Simpel doel stellen
De S in het SMART-principe staat voor specificiteit of simpliciteit. Een specifiek doel moet vooral heel duidelijk zijn, zodat je de volgende vragen met je ogen dicht kunt beantwoorden:
- Wat is het doel?
- Waarom heb je dit doel gesteld?
- Wie zijn er betrokken bij het behalen van dit doel?
- Waar werk je aan het behalen van dit doel?
- Hoe ga je dit doel behalen?
Een simpel doel moet vooral niet te ingewikkeld zijn, zodat de uitvoering duidelijk (en dus specifiek) is. Bij de S van het SMART-model draait het dus om het stellen van een helder en begrijpelijk doel.
Een Meetbaar doel stellen
De M in het SMART-principe staat voor de meetbaarheid van een doel. Is de doelstelling in cijfers uit te drukken? Bijvoorbeeld:
- Ik wil aan het einde van dit jaar 5 kilo afgevallen zijn
- Ik wil met mijn bedrijf volgende maand € 2.000 meer omzet draaien
- Ik wil elke dag minimaal 3 liter water drinken
- Ik wil elke dag minimaal 8 uur slapen
Ook van doelen die je minder concreet hebt geformuleerd, kun je de meetbaarheid vergroten. Je kunt bijvoorbeeld de doelen:
- Ik wil bewuster leven en gezonder eten
- Ik wil stress voorkomen of reduceren
Herformuleren tot:
- Ik wil elke ochtend 20 minuten mediteren en daarna 1 groene smoothie drinken
- Ik wil maximaal 4 dagen per week werken en 1 keer per kwartaal op vakantie gaan
De kans dat je jouw doelen daadwerkelijk behaalt, is hierdoor een stuk groter. Je weet immers precies wat je moet doen om te slagen.
Een Aanvaardbaar doel stellen
Een aanvaardbaar doel is acceptabel voor jou en eventuele andere betrokkenen. Dit is heel belangrijk, want anders ontstaat er een (intern) conflict en neemt de kans af dat je het doel daadwerkelijk behaalt.
Een voornemen om elke avond te gaan sporten, heeft bijvoorbeeld weinig zin als dit voor je gezinsleden onaanvaardbaar is. Na werktijd willen ze je immers ook ’s avonds graag zien.
Een aanvaardbaar doel kan dan zijn:
- Ik wil 2 doordeweekse avonden In het weekend slaap ik minder lang uit, zodat ik 2 ochtenden kan sporten voor de rest van het gezin wakker is
Een Realistisch of Resultaatgericht doel stellen
Een realistisch doel spreekt voor zich. Het moet haalbaar zijn, zodat je ook in lastige tijden het geloof blijft houden dat je het doel daadwerkelijk kunt bereiken. Dit is belangrijk om je motivatie niet te verliezen.
De R in het SMART-model staat volgens sommigen voor resultaatgericht in plaats van realistisch. Een resultaatgericht doel vertoont grote overeenkomsten met een meetbaar doel.
Het idee hierbij is dat je bij het formuleren een zo concreet (en dus ook specifiek) mogelijk resultaat als uitgangspunt neemt. Dus in plaats van:
- Ik wil mijn boek in de komende 3 maanden schrijven
Formuleer je het als volgt:
- Ik wil de komende 3 maanden elke dag 700 woorden schrijven
Bij de R van het SMART-principe gaat het dus om het formuleren van een realistisch doel en het opknippen daarvan in concrete, resultaatgerichte subdoelen.
Een Tijdgebonden of Tastbaar doel stellen
Een tijdgebonden doel stel je door de factor tijd in het doel te verwerken. Dus niet:
- Ik wil € 4.000 netto per maand gaan verdienen
Maar:
- Ik wil vanaf april dit jaar € 4.000 netto per maand verdienen
Een tastbaar doel is altijd zo concreet, dat je het als het ware bijna kunt aanraken. Ook dit is in de praktijk bijna hetzelfde als een specifiek doel.
Hulp nodig bij het stellen van doelen?
Je krijgt bijvoorbeeld enorm waardevolle tips over de werking van je brein, waardoor je merkt dat jouw persoonlijke groeiproces ineens een stuk sneller en makkelijker verloopt. Wacht niet langer met het stellen jouw doelen en doe het SMART; laat mij je een handje helpen! ?
