Herken jij hoe het water je in de mond loopt bij de geur van versgebakken broodjes? Hoe de typerende chloorlucht in een zwembad je doet denken aan vakantie of je kindertijd? En hoe je ’s ochtends een boost krijgt van alleen al de geur van koffie?

Dit alles komt omdat je niet alleen ruikt met je neus, maar vooral met je brein. Dat heeft bepaalde associaties bij de geuren die je waarneemt. Daarnaast bereiken de stoffen die je via je mond of neus inhaleert je bloedbaan en beïnvloeden ze zo je breinprocessen.

In dit artikel leg ik uit hoe geuren precies inwerken op de hersenen en hoe je deze kennis kunt aanwenden om je eigen breinbalans te verbeteren.

Hoe verwerkt ons brein geuren?

Een geur is in feite niets anders dan een bundeltje moleculen. Bij inademing komen deze moleculen in je neus terecht, waar ze zich bovenin de neusholte binden aan zogenaamde olfactorische receptoren. Sensorische neuronen sturen op dat moment een signaal naar de bulbus olfactorius, het hersengebied voor reuk dat ook wel bekend staat als de reukkolf.

Elke specifieke combinatie van moleculen stimuleert een bepaald gedeelte van de bulbus olfactorius. Hierdoor zijn je hersenen in staat om verschillende geuren van elkaar te onderscheiden. De reukkolf staat ook in verbinding met andere delen in het brein en geeft deze constant informatie over de geuren die je ruikt.

Geur zorgt voor andere hersengolven

Twee van de hersengebieden waarmee de reukkolf communiceert zijn het reptielenbrein en het limbisch brein. Het limbisch brein reguleert onder meer emoties en de herinnering daaraan. Dit is de reden dat het ruiken van een bepaalde geur soms kan zorgen voor een trip down memory lane.

Het reptielenbrein daarentegen is sterk gefocust op overlevingsdriften, zoals het vinden van voeding en het detecteren van gevaar. Dit hersengebied krijgt dan ook direct een signaal bij het ruiken van bijvoorbeeld een lekkere ovenschotel (voeding) of brand (mogelijk gevaar).

Uit onderzoek blijkt dat de hersengolven in het brein veranderen zodra onze zintuigen een geur waarnemen. De geuren die we ruiken, hebben hierdoor een grote invloed op onze breinprocessen en daarmee ook op onze gevoelens, gedrag en handelen.

De 4 beste etherische oliën voor je hersenen

Nu je weet hoe en waarom geuren je brein beïnvloeden, kun je dit proces zelf op een positieve manier aansturen. Een ideaal middel hiervoor zijn etherische oliën. Deze vloeibare plantenextracten zijn in vele soorten en maten verkrijgbaar. Via een spray of diffuser kun je ze makkelijk in de lucht verspreiden en zo invloed uitoefenen op je hersenprocessen.

Ik heb de afgelopen tijd veel onderzoek gedaan naar etherische oliën en de hersenen. Dit zijn zonder twijfel mijn 4 favoriete geuren:

1). Etherische rozemarijnolie

Onderzoek toont aan dat etherische rozemarijnolie de cognitieve functie verbetert. Hoe hoger de concentratie van geurmoleculen in de bloedbaan, hoe sneller en beter onderzoeksdeelnemers cognitieve taken wisten af te ronden. Ook zijn er aanwijzingen dat rozemarijnolie het geheugen kan ondersteunen en verbeteren.

2). Etherische lavendelolie

Lavendelolie heeft volgens wetenschappers een kalmerend effect op het zenuwstelsel. Dat blijkt onder meer uit een lagere bloeddruk, hartslag en huidtemperatuur. Deelnemers aan onderzoek voelden zich hierdoor op een actieve manier ontspannen. Het inademen van de olie zorgde daarnaast voor een toename in alfa-golven (8-12 Hertz) en thèta-golven (4-8 Hertz) in het brein.

3). Etherische citroenolie

Citroenolie heeft een sterk anti-stress effect bij het uitvoeren van uiteenlopende gedragstaken. Dat komt volgens onderzoekers omdat de geurmoleculen de aanmaak van dopamine in de hippocampus en van serotonine in de prefrontale cortex en het striatum stimuleren. Dit wijst erop dat citroenolie een antidepressieve en anxiolytische (angstremmende) invloed op het brein heeft.

4). Etherische pepermuntolie

Het gebruik van pepermuntolie verbetert volgens onderzoek de bloedtoevoer door het lichaam en naar de hersenen. Dit heeft op de hersenen een vergelijkbare positieve invloed als sport en beweging. De olie zorgt hierdoor voor betere prestaties bij cognitieve taken en vermindert de mentale vermoeidheid die komt kijken bij vele uren denkwerk.