Iedereen die ooit eens bij een lezing of training is geweest van me,  weet dat ik altijd wat vertel over de evolutie van onze hersenen. De neocortex , waarvan gezegd wordt dat deze zo’n 400.000 jaar geleden is ontwikkeld. Een eeuwenoud systeem dus, om maar te zwijgen over ons limbische brein en ons oerbrein, ook wel reptielenbrein genoemd.

In die tijd dat onze hersenen zich ontwikkelde was er nog geen mobiele telefoon, sterker nog dat is nog maar heel kort een begrip in onze samenleving die zo enorm veel heeft veranderd, niet alleen dat je altijd overal bereikbaar (kunt) zijn. (dit is namelijk een keuze) Maar ook dat een telefoon tegenwoordig dient als computer.

Wellicht ken je dit wel:

Je bent onderweg naar een afspraak en ineens krijg je het warm, je schrikt op en bedenkt je ineens dat je je telefoon kwijt bent. Er schiet van alles door je hoofd… oh jee al je afspraken, foto’s, notities, telefoonnummers…. Alles staat erin. En je bent niet bereikbaar…. Je kijkt nog eens goed, pfieuw gelukkig heb je hem gevonden. Even had je stress om iets wat voor nu onmisbaar lijkt voor je, namelijk je mobiele telefoon.

Voor onze hersenen is de mobiele telefoon wel te missen, waarom? Dat leg ik je hieronder uit.

Door het gebruik van een mobiele telefoon worden we de hele dag afgeleid, je wisselt van je taak waar je mee bezig bent om even je social media te checken, om even je whatsapp berichten te lezen of om te kijken of die ene klant al gereageerd heeft.  (of het nu werk of prive gerelateerd is maakt in deze niet uit, je hersenen kunnen zich namelijk maar op 1 ding tegelijk focussen)

Dol op nieuwe prikkels

Onze hersenen zijn dol op nieuwe prikkels en zijn daarom graag afgeleid, de mobiele telefoon is daar uitermate geschikt voor. Iedere keer als jij je telefoon oppakt maken je hersenen namelijk het geluksstofje dopamine aan.  Dopamines zijn gelukshormonen, daar willen we veel van hebben en werkt verslavend. Daarom wordt telefoonverslaving ook vaak genoemd met drugsverslaving, ook met het innemen van drugs krijgen je hersenen dopamine. Daarnaast  maak je meer GABA aan, een stofje wat je hersenen heel erg sloom maakt, dit vertraagt namelijk de reacties in je brein. Je kunt dus constateren dat je naast de verslavende werking er ook slomer van wordt.

Vermoeide hersenen door de mobiele telefoon

Hoewel veel mensen het heerlijk vinden om onderbroken te worden, even wat anders dan die ene taak… hoor ik tegenwoordig steeds vaker mensen die aan het einde van de dag enorm moe zijn, uitgeput….. een overvol hoofd en het gevoel niet alles gedaan te hebben wat ze zouden willen doen.

Dat is niet gek, iedere keer als je een notificatie krijgt, je telefoon pakt of social media checkt veranderen de neurotransmitters in onze hersenen. Dat kost energie. Je hebt nu eenmaal maar een beperkte energie en als deze is uitgegeven aan je telefoon dan kun je die energie niet ergens anders nog in steken. Om weer goed in je energie te komen heb je de juiste breinvoeding nodig en optimale ontspanning werken beide mee om je hersenen weer te rechargen. Daarnaast kan ik je adviseren om je mobiele gebruik te minderen en daarmee je hersenen minder over te belasten.

Daniel Amen (Amerikaanse hersenonderzoeker) zegt er ook het volgende op:

“ Door social media en screens daalt je bloedsomloop, waardoor je hersenen krimpen, je wordt er letterlijk dommer en futlozer van”

Notifications

Ik was het beu om een soort slaaf van mijn telefoon te zijn en heb daar een hele goede oplossing voor gevonden.  Ik heb een maand geleden alle notificaties van mijn telefoon gehaald, zo krijg ik geen meldingen meer binnen als er iets gebeurt op mijn telefoon. Alleen wanneer ik de betreffende app open. Dit geeft enorm veel rust en mijn concentratie is gedurende de dag ook vele malen beter. Dat werkt fijn en kan ik iedereen aanraden. Onder het kopje tips onderaan deze blog, leg ik je uit hoe je gemakkelijk de notificaties van je telefoon afhaalt, zodat je ongestoord je dag kunt invullen zoals jij wilt. Want hoe kun je je werk goed verrichten als je continue jezelf laat storen. Iedere keer dat je je telefoon pakt, duurt het minimaal een minuut voordat je weer met je eigenlijke werk bezig was. Er zijn onderzoeken die wijzen uit dat we gemiddeld 250 keer per dag onze telefoon pakken… betekent 250 x 1 minuut = 250 minuten die die dag niets nuttigs voor je brengen.

Veel mensen zien de telefoon als ontspanning, maar dat fabeltje kan ik hier wel meteen tegenspreken; telefoon is geen ontspanning, je belast je hersenen namelijk optimaal door alle data, prikkels en schakelen wat je moet doen. Zelfs het scrollen op instagram, facebook of linkedin vermoeit je hersenen al. Alle energie die daarheen gaat kun je niet ergens anders in steken, iets wat wellicht belangrijker is voor je… denk aan je gezin, je carriere, je persoonlijke ontwikkeling of je eigen gezondheid.

Ben jij je bewust van de rol van de mobiele telefoon in jouw leven?

Ben jij je bewust van hoelaat tot hoelaat de telefoon deel uitmaakt van je leven? Veel mensen beginnen in de ochtend al soms om 6:00 met de eerste handeling van de dag: de telefoon aanzetten of openen (als deze niet uit staat, zou ik je aanraden hem iedere avond uit te zetten, het geeft namelijk voor je hersenen enorm veel onrust als er een telefoon in je slaapkamer, of nog erger op je nachtkastje ligt. ) Je start dus je dag met meteen een overkill aan data die je hersenen meteen moeten verwerken, je geeft ze direct een dopamine shot, waarna de hersenen direct aangeven: ik wil meer. Dopamine is verslavend zoals je hierboven al las.  Om 23.00 ’s avonds worden er dan nog laatste e-mails met de telefoon gestuurd, social media gecheckt, het nieuws en het weer voor de volgende dag. Al deze impulsen maken het dat je hersenen overuren maken… precies op het moment dat er rust zou moeten zijn, ontspanning, om te herstellen in de nacht van alles wat er gedurende de dag gebeurd is. Daar geven we onszelf de kans niet eens voor. Waardoor je hersenen minder goed herstellen gedurende de nacht, je krijgt een domino effect…. Een keer een dag je hersenen overbelasten dat kunnen we wel aan, een keer slecht slapen, ook geen probleem…. Wordt het chronisch? Dan raken je hersenen in disbalans, dat is een fenomeen waar we in de moderne wereld tegen aanlopen en waardoor er problemen ontstaan.

De mobiele telefoon en depressieve gevoelens

De mobiele telefoon is een disbalans voor onze hersenen, het kan er zelfs voor zorgen dat je depressieve en futloze gevoelens krijgt. Iets wat je dus zelf in de hand hebt door de hoeveelheid aandacht die je schenkt aan je telefoon. Hoe vermoeider je brein is hoe sneller je je futloos en depressief kunt gaan voelen.  Een onderzoek  onder een grote groep tieners door The San Francisco state University  wees dit uit.

Je kunt je voorstellen als je ’ s ochtends vroeg al begint met het uitputten door dit apparaat dat je aan het einde van de dag leeg bent. Mede door de mobiele telefoon maken we veel minder contact met de mensen om ons heen, een goed gesprek is ver te vinden, soms kijk ik om me heen in een restaurant en zitten er een hoop mensen met hun mobiele telefoon, terwijl ze met een tafelgenoot zitten te eten. Investeer in je sociale contacten, vraag eens echt hoe het met iemand is, neem de tijd om aandacht aan iemand te geven. Ook dat is iets waar onze hersenen veel blijer van worden dan de hele dag met die mobiele telefoon bezig te zijn.

Vele apps zijn gebouwd met een verslavende werking, niet met de intentie om jou gezonder te maken, je minder stress te leveren of een betere brain balance te creeeren voor je. (op een enkeling daar gelaten) kijk bijvoorbeeld naar pinterest, een goed voorbeeld waaruit blijkt dat dit zo werkt, ze hebben de foto’s altijd zo geplaatst dat je net de volgende afbeelding niet helemaal ziet, zodat je toch nog even doorscrolt. Verslavend dus.

Tips om van je mobiele belasting voor je hersenen af te komen

Schakel je notificaties uit

Om minder afgeleid te worden door je mobiele telefoon kan ik je aanraden om de notificaties uit te zetten, je hoeft niet de hele dag door overal maar meldingen van te krijgen. Bij Iphone doe je dat als volgt:

1. Ga naar instellingen
2. Berichtgeving
3. Open de apps waarvoor je geen notificatie meer voor wil ontvangen (allemaal dus!)
4. Schakel het sta berichtgeving toe uit
5. Herhaal bij alle apps, totdat je geen berichten meer ontvangt, alleen wanneer jij de app opent op een tijdstip wanneer het jou uitkomt en niet wanneer de app bepaalt.

Plan mobiele vrije uren (of dagen) in

Maak een planning en houd je daaraan, werk jij vandaag aan een belangrijk project, wil jij vandaag alle aandacht naar je familie, kinderen, relatie, vrienden? Zorg dan dat die mobiele telefoon geen stoorzender is en jouw aandacht en energie naar het juiste gaat. Voorkom verspilling, is 1 van de stappen in mijn Golden Growth model. Middels de 3x M methode kun je ervoor zorgen dat er geen verspilling is in je leven wat je onnodig energie kost.  

Hoe kun je dat het beste doen? Spreek met jezelf af: van 9:00 tot 11:00 doe ik niks met mijn mobiele telefoon, schakel hem desnoods helemaal uit. Leg hem in een andere kamer, laat hem in je auto liggen. In het begin zul je voornamelijk je verslaving horen praten in je hoofd: “pak die telefoon toch, wat maakt het uit.”  Hier moet je even doorheen al voelt het ongemakkelijk.  Zet door, je hersenen hebben een aantal weken de tijd nodig om nieuwe patronen aan te leren, maar dat kan iedereen. Dat noemen we ook wel neuroplasticiteit.

Plan avonden waar je na 20.00u niks meer met de mobiele telefoon doet, maak tijd voor jezelf: een boek lezen, wandelen, een goed gesprek met een vriend of vriendin of je partner. Houd deze avonden dan ook als heilig, telefoon uit = uit. Niet meer aanzetten, ook niet later op de avond. De ochtend erna kan de telefoon weer aan.

Wat ik heel fijn vind is bijvoorbeeld iedere zondagmiddag en avond, een telefoonvrije dag te houden, dat geeft zoveel ruimte voor ontspanning, creativiteit en de mensen om mij heen. Daarnaast houd ik 1x in de 3 maanden een aantal social media detox dagen, dat houdt ook in dat je whatsapp van de telefoon afgaat, het is letterlijk alleen maar bereikbaar zijn als mensen bellen. Dat geeft een rust!! In het begin was het een beetje ongemakkelijk, maar je voelt je erna zo opgeladen! Enorm fijn!! Wat wel wijs is om te doen, is om de mensen waar je vaak contact mee hebt hier even van op de hoogte te stellen, anders is het nogal verwarrend voor de andere breinen, dat je er ineens even “niet bent”.  Want door jouw gedrag met je mobiele telefoon conditioneer jij de hersenen van de mensen om je heen, door altijd maar te reageren en altijd bereikbaar te zijn, wordt dit een verwachtingspatroon.

Maak nieuwe patronen

Je kunt je hersenen herprogrammeren, zo ook met het gebruik van de mobiele telefoon. Maak bijvoorbeeld een nieuw avond en ochtend patroon voor jezelf:

1. Telefoon in de lader in een andere kamer, woonkamer, studiekamer of op gang
2. Telefoon uit
3. Als je wakker wordt heb je eerst tijd voor jezelf om op te staan en pas vanaf 8:00 (of maak een asfpraak voor een bepaalde tijd met jezelf) gaat de telefoon pas aan en neem je max 20 minuten de tijd om de telefoon door te lopen.
4. Kader je tijd, zet desnoods een wekker om niet langer dan die 20 minuten bezig te zijn met je mobiel. Voor je het weet zit je er weer veel te lang mee in je handen en dat haalt je weg van dingen die veel belangrijker voor je zijn.

Haal je e-mail van je telefoon af

Een telefoon is van oorsprong ontwikkeld om te bellen, niet om mee te e-mailen, planningen te maken. Dat doen we de hele dag non stop, we denken:  “oh even dat mailtje beantwoorden kan geen kwaad”  tegelijkertijd gebeurt er in je hersenen enorm veel, switchen naar ineens een mail versturen kost energie. Die energie heb ik liever aan het einde van de dag nog over om aan mezelf of aan mijn geliefden te spenderen. Haal dus je mail van je telefoon, plan 4x per dag vaste tijdstippen in waarop je op de laptop je mails beantwoord en creeer daardoor meer rust en balans in je hersenen. Je hersenen houden van helderheid en structuren 😉

Stel je schermtijd in

Stel je schermtijd in op je mobiele telefoon, de meeste nieuwe telefoons hebben dat automatisch erop zitten en anders zijn er handige apps waarmee je dat kunt doen.

Als je bijvoorbeeld op maandag 3 uur schermtijd hebt, ga dan dinsdag voor 2,5 uur,  daag jezelf en je hersenen daarmee uit. Maak er een spel mee (je hersenen zijn dol op spelletjes en willen het liefst winnen, dus gebruik deze kennis om van een slechte gewoonte af te komen)  om de dag erna en de dag erna er nog minder mee te doen. Beloon jezelf vooral positief voor het minderen met de telefoon. Wellicht daar waar je geen tijd voor hebt inplannen? Ineens heb je namelijk tijd over 😉

Gebruik deze app en doe iets goeds voor de wereld

Ik ben dol op deze app, altijd als ik minder tijd met mijn mobiele telefoon wil doorbrengen en meer wil genieten van de dingen die echt belangrijk voor me zijn (kind, man, hond, familie, werk, vrienden, eten, sporten, ontspannen en nog veel meer 😉 ) dan zet ik deze app aan. De Forest app. Met deze app plant je een echte boom naar mate je niet met je mobiel bezig bent!! Vind dit echt innovatief en een goede oplossing om jezelf ook nog eens bewust bezig te laten zijn met de wereld om ons heen. Namelijk de natuur.